فیزیوتراپیست و كارشناس ارشد آسیب شناسی ورزشی مطرح كرد؛
آشکار شدن آرتروز مخفی در روزهای خانه تکانی
به گزارش خود درمانی یک فیزیوتراپیست ضمن اشاره به احتمال آشکار شدن آرتروز مخفی در روزهای خانه تکانی اظهار داشت: تشخیص بموقع بیماری و اقدام برای درمان، در پیشگیری از پیشرفت بیماری و عدم احتیاج به جراحی تأثیر دارد.
خبرگزاری مهر - گروه استانها، مهتاب خیری: آرتروز یا اُستئوآرتریت بیماری بسیار شایعی است که در تمام مناطق جغرافیایی دیده می شود و بیماری است که ابتدا غضروف مفصل را درگیر می نماید.
غضروف بافتی لغزنده است که انتهاهای استخوان ها را در یک مفصل می پوشاند؛ در حقیقت استخوان ها داشتن حرکتی آسان بر روی یکدیگر را مدیون غضروف های سالم هستند. وظیفه دیگر غضروف ها جذب تکانه ها در ضمن حرکات فیزیکی است؛ در بیماری آرتروز غضروف ها نازک شده و به تدریج در بعضی نواحی از بین می رود که موجب می شود، استخوان های زیر غضروف ها به همدیگر ساییده شوند و در نهایت درد، التهاب و کاهش حرکت در مفصل به وجود آید.
درد مفاصل، محدودیت حرکت و کاهش انعطاف پذیری مفاصل، التهاب و تورم مفصل، به طور معمول بدون گرما یا تب به همراه درگیری مفاصل، نشت (افیوژن) مفصل و صدای ترق و تروق یا صدای ساییده شدن با حرکت مفصل مبتلا (گاهی) نشانه آرتروز است.
درد ممکنست در شروع خفیف باشد، ولی می تواند به قدری شدید شود که زندگی و خواب بیمار را مبتلا به اختلال کند؛ درد مفاصل سبب عدم تحرک کافی بیمار می شود که این خود موجب لنگیدن، تحلیل رفتن و ضعیف شدن ماهیچه های پیرامون مفصل مبتلا و شل شدن رباط ها می شود. تغییرات مفصلی دائمی هستند و بیماری ماهیت پیش رونده دارد.
در ایام خانه تکانی که فعالیت افراد نسبت به طول سال، بیشتر می شود، خیلی از علایم آرتروزهای مخفی برو پیدا می کند که البته توجه به این نوع نشانه ها در تشخیص بموقع بیماری و درمان آن می تواند بسیار مؤثر باشد، خصوصاً در شهرهایی مانند اصفهان که زندگی بیشتر به شکل سنتی جریان دارد، قبل از درگیر شدن بخش زیادی از جامعه نیازمند توجه به این امر هستیم.
در ارتباط با تأثیر آرتروز بر سلامت عمومی بدن و راهکارهای درمانی با فردوس دیانی، فیزیوتراپیست و کارشناس ارشد لطمه شناسی ورزشی گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه از مدنظر خوانندگان می گذرد:
خانم دیانی! بیماری آرتروز بر سلامت عمومی بدن چه تأثیرات سویی می تواند داشته باشد؟
در وهله نخست باید به این امر اشاره کنم که درد، کاهش قابلیت حرکت، اثرهای جانبی داروها و دیگر عوامل وابسته به آرتروز می توانند به بُروز اثرهای منفی روی سلامتی منجر شوند که مستقیماً ارتباطی با بیماری مفصلی ندارد؛ بطور مثال دیابت و بیماری قلبی، درد زانو یا ران می تواند بی تحرکی زندگی را سبب شود که حاصلش افزایش وزن و چاقی است؛ داشتن اضافه وزن یا چاقی به بُروز دیابت و بیماری قلبی و افزایش فشارخون منجر می شود.
باید دقت نماییم که میزان افتادن در افراد مبتلا به آرتروز ۳۰ درصد بیشتر است و خطر شکستگی استخوان در آنها در مقایسه با افراد سالم ۲۰ درصد بیشتر است. افراد مبتلا به آرتروز عوامل خطرسازی مانند کاهش عملکرد و ضعف ماهیچه و مشکل در تعادل دارند که سبب می شود احتمال افتادن آنها بیشتر شود.
همچنین، اثرهای جانبی حاصل از داروهایی که برای تسکین درد تجویز می شوند، ممکنست در افتادن فرد نقش داشته باشند ضمن اینک داروهای مُسکن خواب آور ممکنست سبب سرگیجه و بی تعادلی فرد شوند.
چه عواملی بر ایجاد بیماری آرتروز مؤثر است؟
به طور کلی وضعیت ژنتیکی، وزن و لطمه و استفاده بیش از اندازه از مفاصل در ایجاد بیماری آرتروز نقش مؤثری دارد؛ در ابتدای امر تعدادی از خصوصیات ژنتیکی سبب می شوند احتمال ابتلای فرد به آرتروز بیشتر شود بعنوان مثال نوعی ژن خاص در افراد مبتلا به آرتروز زانو در مقایسه با افراد سالم فراوان تر است.
از سویی اضافه وزن سبب فشار اضافی روی ران ها و زانوها می آورد. تحمل چنین اضافه وزنی در طولانی مدت سبب می شود غضروف ها سریع تر از بین بروند. تحقیقات نشان داده اند داشتن اضافه وزن با خطر بُروز آرتروز دست ارتباط دارد؛ بافت چربی اضافی مواد شیمیایی التهابی تولید می کند که سبب لطمه مفاصل می شود.
همچنین حرکات تکراری یا لطمه به مفاصل، مانند شکستگی یا جراحی یا پارگی رباط ها، ممکنست آرتروز را موجب شوند. تعدادی از ورزش کاران بارها گرفتار لطمه مفصل ها و تاندون ها و رباط ها می شوند که این امر می تواند سبب از میان رفتن غضروف ها شود.
افزون بر این، مشاغل خاصی که به ایستادن طولانی مدت، خم شدن مکرر، بلند کردن اجسام سنگین یا دیگر حرکات نیاز دارند، ممکنست سبب تخریب سریع تر غضروف ها شوند. نبود تعادل یا ضعف عضلات حمایت کننده از مفصل نیز شاید به تغییر حرکت و درنهایت، شکستگی غضروف در محل مفاصل منجر شود.
تشخیص بیماری آرتروز چه مراحلی دارد؟
در این ارتباط معاینه جسمی و آزمایش های تشخیصی بسیار مهم می باشد، در معاینه ی جسمی، پزشک مفاصل بیمار را معاینه و دامنه ی حرکت آنها را آزمایش می کند (اینکه مفاصل چقدر در دامنه طبیعی اش حرکت می کنند). پزشک به دنبال نواحی دردناک یا متورم یا نازک و نیز علایم لطمه مفصلی خواهد گشت. همچنین، موقعیت و هم راستایی گردن و ستون فقرات را بررسی می کند.
آزمایش های تشخیصی نیز شامل آزمایش مفصلی. عکس رادیولوژی و MRI است.
آن طور که بیان کردید درمانی قطعی برای بیماری آرتروز وجود ندارد اما حتما روش هایی برای کاهش درد و زندگی آسان تر بیماران می توان به کار بست؟
بله، همانطور که بیان شد آرتروز بیماری مزمنی است و درمانی برایش وجود ندارد؛ اما روش هایی برای مدیریت علایم آن ارائه شده است. مدیریت بلندمدت این بیماری شامل چند بخش مدیریت علائمی مانند درد و خشکی و تورم، بهبود قابلیت حرکت و انعطاف پذیری مفاصل، حفظ وزن سالم و انجام کارهای جسمی و غیره می تواند در سازش با این بیماری کمک کننده باشد که در رابطه با هرکدام توضیحاتی ارائه می کنم:
فعالیت جسمی: یکی از راه های مفید برای مدیریت آرتروز «حرکت دادن» است. بااینکه دشوار است هنگام لطمه دیدگی مفاصل به ورزش فکر نماییم، حرکت دادن عامل مهمی است. حتی کارهای ساده ای مانند قدم زدن در اطراف محله یا داشتن کلاس ورزشی آسان و سرگرم کننده می تواند سبب کاهش درد شود و به حفظ وزن سالم کمک نماید.
تمرینات ورزشی تقویت کننده عضلات سبب تقویت عضلات اطراف مفاصل می شود و تحمل بار به وسیله این مفاصل را آسان می کند و سبب کاهش درد می شود. ورزش های هوازی به بهبود استقامت و سطح انرژی و نیز کم کردن وزن کمک می کنند.
بیمار مبتلا به آرتروز باید پیش از شروع برنامه ی ورزشی با پزشک مشورت کند. وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا سفارش می کند بهتر است تمام افراد ازجمله مبتلایان به آرتریت در هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش سبک کنند.
مدیریت وزن: وزن اضافی سبب می شود فشار اضافه ای به مفاصلی تحمیل شود که وزن را تحمل می کنند؛ مانند مفاصل ران، زانوها، پاها و کمر. کاهش وزن به افراد مبتلا به آرتروز کمک می نماید که درد را کاهش دهند و از بُروز لطمه های مفصلی بیشتر جلوگیری نمایند. قانون اساسی کاهش وزن، مصرف کالری کمتر و افزایش فعالیت جسمی است.
تمرین های کششی: کشش آرام و ملایم مفاصل ممکنست به تقویت انعطاف پذیری و کاهش خشکی و درد کمک نماید. ورزش هایی نظیر یوگا و تای چی روش های مناسبی برای مدیریت حالت سفتی و خشکی مفاصل هستند.
داروهای آرتروز و فیزیوتراپی در این میان چه نقشی در درمان یا کاهش درد دارند؟
داروهای آرتروز به شکل قرص (مسکن ها و ضد التهاب ها) و کِرِم یا لوسیون ها (متیل سالیسیلات. پیروکسیکام و دیکلوفناک) در دسترس هستند یا این که ممکنست به داخل مفصل توسط متخصص تزریق شوند؛ داروها باید به دقت استفاده شوند، استفاده زیاد از دارو برای درمان بیماری آرتروز خطر عوارض جانبی را بیشتر می کند.
همچنین متخصصان فیزیوتراپی گزینه های درمانی مختلفی برای مدیریت درد ارائه می کنند؛ آموزش روش های استفاده مناسب از مفاصل، سرمادرمانی و گرما درمانی، ارائه ورزش و تمرین های حرکتی و درمانی خاص شامل حرکات تقویتی، درای نیدلینگ، کینزیو تیپینگ، لیزر درمانی، تکنیک های دستی مانند ماساژ که علاوه بر افزایش جریان خون می تواند اسپاسم و گرفتگی عضلات را از بین ببرد همچون گزینه های درمانی شمرده می شود.
معرفی و ارائه وسایل کمکی مانند عصا و واکر و بریس که با این وسایل کمکی می توان به بهبود عملکرد و تحرک بیماران کمک کرد و استرس بر روی مفاصل را کم کرد از دیگر موارد کمکی است؛ در استفاده از بریس ها باید این نکته را مد نظر قرار دهیم که استفاده طولانی مدت می تواند موجب ضعیف تر شدن عضلات و در نهایت بدتر شدن شرایط بیماری شود.
اگر ممکنست در ارتباط با بهره گیری از دیگر مودلیتی های موجود در بخش فیزیوتراپی نیز توضیح دهید.
فیزیوتراپیست ها روش درای نیدلینگ یا سوزن خشک را باهدف آزاد سازی و یا غیر فعال کردن نقاط ماشه ای یا «تریگرپوینت ها» به کار می برند که موجب کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی بیمارمی شود. این روش با بهره گیری از فروبردن سوزن های نازک و استریل در موضع هدف انجام می گیرد و تأثیرات به سزایی در کاهش درد و علایم بیمار دارد.
یکی از بهترین ورزش ها هم در امتداد پیشگیری و هم درمان آرتروز آب درمانی است. آب درمانی متفاوت از شنا است برای اینکه شامل تمرینات ویژه ای است که طبق شرایط خاص هر بیمار در آب انجام می شود و از آنجائیکه در آب تا ۹۰ درصد وزن بدن کاهش پیدا می کند فشار وارده بر مفاصل کم و اثرات مطلوبی را به وجود می آورد.
استفاده از چسب های مخصوص یا همان کینزیو تیپ نیز در بهبود قدرت عضلانی. کاهش مهار مفصلی و درد و ازدیاد دامنه حرکتی فعال مفصل بسیار مؤثر است که توسط فیزیوتراپیست های زبده انجام می گیرد.
لیزردرمانی هم یک روش بدون درد و ایمن برای کاهش دردهای اسکلتی عضلانی است که در کلینیک های فیزیوتراپی به دو صورت پرتوان و کم توان بسته به شرایط بیماران انجام و دارای اثرات مفیدی است.
جراحی در کدام بخش از درمان بیماران مبتلا به آرتروز سفارش می شود؟
در صورتی که سایر روش های درمانی نتوانند درد را کاهش دهند جراحی سفارش می شود. جراحی مفصل می تواند مفصل های به شدت لطمه دیده ای مانند مفصل ران ها یا زانوها را ترمیم یا تعویض کند.
نوع جراحی بستگی به چندین عامل دارد؛ این عوامل شامل سن سطح فعالیت میزان لطمه و ابن که کدام مفصل درگیر است بستگی دارد و می تواند به شکل های آرتروسکوپی تعویض کامل مفصل و غیره باشد.
منبع: selftherapy.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب